Deze website maakt gebruik van zogeheten cookies. Klik op [OK] om deze melding te verbergen. Klik hier om meer informatie te lezen over de gebruikte cookies.
P O L Y T E C H . N U
English

Diamond X-30N rondstraler

inleiding
Dé antenne die waarschijnlijk vrijwel elke experimenteel radio-onderzoeker heeft, is een rondstraler antenne voor 2m en 70cm. Deze is in diverse soorten en maten te krijgen. De antenne die mij (terecht) is geadviseerd is de Diamond X-30N. Dit is een vrij compacte rondstraler voor VHF en UHF met respectievelijk 3 en 5,5dB versterking heeft. De prijs is gunstig en het is gewoon een goed product. Voor dit bedrag kan deze kwaliteit vrijwel geen zelfbouw antenne gemaakt worden.

bouw
De antenne bestaat uit een metalen basis en een wit gelakte glasfiber buis. Hierin is een straler opgenomen die bestaat uit recht koperen draad met ongeveer halverwege een spoel. Onderin bij het voedingspunt is ook nog een spoel met een condensator geplaatst om de antenne op 2m en 70cm goed te laten functioneren. De straler wordt gecentreerd door middel van vier schuimrubber blokjes die vastgelijmd zitten aan de straler. Opmerkelijk is trouwens dat de sraler (veel) korter is dan de behuizing lang is. De buis had (veel) korter kunnen zijn terwijl de straler er nog in had gepast. Vermoedelijk is dat omdat er een metalen dop op de buis zit en door wat tussenruimte de invloed op de vermogensafgifte door deze dop wordt vermeden.

image

Een foto van het voedinspunt van de straler.


image

Hier is één van de schuimrubber blokjes te zien.

diagram
De antenne heeft een versterking van 3dB op VHF en 5,5dB op UHF ten opzichte van een dipool. De X-50 is de grotere broer met meer antenneversterking. De X-30 is korter en heeft minder versterking, maar is naar mijn idee niet erg. Hoe meer versterking er is, des te kleiner de openingshoek. Dus als je schuin onder de antenne staat, kan het zelfs gunstiger zijn om minder antenneversterking te hebben door de grotere openingshoek. Daarbij zal het patroon grilliger worden naar mate er meer antenneversterking is.

image

Het afstralingspatroon en de openingshoek bij 147MHz.


image

Het afstralingspatroon en de openingshoek bij 450MHz.

modificaties/advies
De antenne is in beginsel goed ontworpen en gebouwd, maar het is vrij eenvoudig om het geheel nog beter te maken dat het er zonder problemen vele jaren perfect blijft functioneren. Hieronder staan een aantal modificaties/verbeteringen.

uv-bestendige lijm/kunsthars
Frits, PA0FRI heeft eerder beschreven dat de lijmverbinding van de glasfiber buis met het metalen onderstuk door UV-licht slechter van kwaliteit kan worden. Om de inwerking van UV-licht tegen te gaan is geadviseerd om deze verbinding te voorzien van een laklaag. Hierdoor blijft de verbinding beschermd tegen UV-licht. Ik heb dit deel van de antenne voorzien van meerdere lagen dunnen spuitlak om de inwerking van ultraviolet licht in zonlicht tegen te gaan. Houdt er rekening mee dat de witte lak op de glasfiber buis kwetsbaar is voor mechanische belasting. Dus gebruik bij het afplakken bij voorkeur plakband dat minimaal plakt om te voorkomen dat bij het verwijderen van het plakband de lak mee wordt genomen door het plakband.

image

Een foto van de basis van de antenne afgeplakt voor het lakken.


image

Een foto van de basis van de antenne na het lakken.


schuimrubber rond straler
De straler wordt gecentreerd door vier blokjes van schuimrubber. Door veroudering door temperatuur en tijd zal dit op den duur vergaan waardoor de straler vrij zal gaan bewegen in de buis. Het advies is dan ook om de blokjes schuimrubber te verwijderen en deze te vervangen door kunststof (Teflon) schijfjes.

kopervet
Roestvaststalen bevestigingsmaterialen gaan bij weer en wind op den duur "vreten". De bevestigingsmaterialen zullen als het ware versmelten met elkaar en zijn daarmee na een poos niet meer los te nemen. Om dit te voorkomen is het, met klem, aan te bevelen om alle schroefdraadverbindingen in te smeren met kopervet alvorens montage. Zelfs als het vet verdwenen is, is er een dunne laag van koperdeeltjes die de verbinding beschermen. Dan kunnen de verbindingen zelfs na jaren losgenomen worden. Denk hierbij aan de radialen en bevestigingsbeugels.

image

Hierboven is de zien dat al het schroefdraad voorzien is van een laagje kopervet. Het schroefdraad van de radialen is ook gesmeerd, maar hier niet zichtbaar.

verbindingen doorsolderen
De straler is samengesteld uit meerdere delen. Zoals rechte delen en delen met een spoel erin. Door beweging kan op den duur een slechtere verbinding ontstaan bij deze overgangen. Om zeker te zijn van jaren probleemloos gebruik, is geadviseerd om de krimpverbindingen door te solderen. Verwarm de verbindingen met een gasbrander en soldeer de verbindingen goed vast. Door capillaire werking zal het soldeertin in de verbinding zuigen. Het overtollige soldeertin kan in warme toestand met een doek worden weggeveegd voor het nette afwerking.

bouten borgen
...volgt...

image

De basis van de antenne na de modificaties.

namaak
Let op dat er ook imitatie antennes van de Diamond X-30N te koop zijn. Deze zijn vaak ongeveer 25% goedkoper, maar naar mijn idee kwalitatief veel minder. Op het eerste gezicht lijken de antennes erg veel op elkaar, zelfs de kenmerkende gele verpakking met opschrift "X30" is gelijk. (Het verschil is dat bij de echte "Diamond" op de verpakking staat en bij de immitatie niet.) Als er naar de details wordt gekeken zijn er wel degelijk verschillen zichtbaar. De montagebeugels zijn onder andere van een ander ontwerp en het metalen deel aan de onderkant van de antenne is ook anders. Er wordt beweerd dat de antennes uit dezelfde fabriek komen, maar hier heb ik mijn sterke twijfels bij. Diamond staat voor een kwaliteitsproduct, waarom zouden ze een slechter en goedkoper product op de markt brengen als dat tot (mogelijk) gevolg heeft dat de duurdere antennes minder verkocht worden en de goede naam op het spel gezet wordt door associatie met het slechtere product. Maar dit laatste is speculatie van mijn kant. Gezien de prijs van de antennes en het relatief geringe prijsverschil zou ik niet "gokken" en voor de échte Diamond X-30N gaan.